Given name: nieznane Family name: Filar

Inżynier elektryk. Syjonista. Na kilka lat przed wojną wyemigrował do Palestyny. Jego ojciec, właściciel fabryki, wzywał go listownie do powrotu, bo nie radził już sobie sam w fabryce, więc wrócił do Polski tuż przed wybuchem wojny. Żonaty, miał małą córeczkę. Razem z rodziną trafił do getta. W lecie 1942 r. ojciec został zabrany do Treblinki. Na początku 1943 r. (?) wyszedł z getta z żoną i dzieckiem. Ukrywali się, razem z kilkoma innymi Żydami, w małym ciemnym pokoiku na Okęciu. Choć płacili dużo, to były dni, że nie dostawali nawet kawałka chleba dla dziecka. Spędzili tam 5 miesięcy. Pewnego czerwcowego dnia drzwi do kryjówki się otworzyły. Niemcy wygarnęli wszystkich. Zostali zabrani na Szucha, torturowani przez kilka dni, siedzieli w tzw. tramwaju w piwnicy. Oddzielono go od żony i dziecka. Czwartego dnia stanął na przesłuchaniu przed Brandtem, który zapytał go o zawód. Później cała rodzina trafiła na Pawiak. Filar został dokładnie obrabowany z ubrania przez ukraińskiego strażnika i umieszczony w celi w piwnicy. Nie widział więcej żony i córki. Jako fachowiec został wysłany na Gęsią, i dołączony do grupy żydowskich mechaników. Pracował jako elektryk w niemieckich warsztatach samochodowych na Dynasach. Był wysokiej klasy specjalistą. Miał wychudzoną, nieogoloną twarz z wyrazem rozpaczy, nosił okulary. Ubierał się niechlujnie. Jego najlepszy przyjaciel, Frishman, strofował go nieustannie za ten wygląd, bo Niemcy pogardzali takim niechlujstwem. Filar nic sobie z tego nie robił. Namawiany, nie chciał uciekać. Po pewnym czasie grupa fachowców z Gęsiej trafiła na Pawiak. Niemcy rozstrzelali czterdziestu dwóch z nich. Zostawili tylko tych najlepszych, w tym Filara, i przenieśli ich do baraków na Gęsią. Po wybuchu powstania warszawskiego więźniowie, których nikt w barakach nie pilnował, wyszli z nich. Filar i pięciu mechaników z warsztatów poszli w kierunku Woli. Znaleźli gdzieś niezbędne narzędzia i zabrali się do naprawiania czołgów. Powstańcy wydali oficjalny komunikat o powstaniu pierwszej powstańczej kolumny czołgów. Na czele grupy stał Filar, miał pod sobą pięciu Żydów. Później walczył na Czerniakowie. Zginął we wrześniu 1944 r. Został pochowany na Czerniakowie, na dziedzińcu zrujnowanego domu, obok budynku MZiOS. Grób, kiedy Julian Hirshaut odnalazł go po wyzwoleniu, był udekorowany krzyżem Virtuti Militari.