Given name: Józefa Family name: Dembowska

  • NO
  • Female
  • Józefa
  • Dembowska
  • Chana Rojer
  • 1929-01-27
  • Warszawa
  • Yes
  • From Warsaw
  • Praga
  • Wołomińska
  • twarda; Ząbkowska róg Kresowej; Pawia róg Okopowej; getto w Otwocku; getto w Mińsku Mazowieckim; Groszówka k/Wesołej;
  • Jewish
  • good
  • other
  • on surface
  • lack
  • recognition
  • Ojciec Chany Rojer, Pinkus Rojer był rzeźnikiem, matka pracowała w jatce na bazarku na Radzymińskiej 27. Rodzice zmarli w czasie getta. Matka, schwytana podczas handlu po stronie aryjskiej, rozstrzelana na Gęsiówce. Ojciec zmarł w getcie w Otwocku. Chana miała dwóch braci Joska i Szaję. Szaja umarł z głodu w getcie. Rodzina bardzo uboga. Przed wojną Chana chodziła do przedszkola i szkoły żydowskiej na Ząbkowską. Ojciec pomagał w różnych pracach naprawczych w szkole i jego dzieci nie płaciły czesnego. Na początku wojny dom na Wołomińskiej, gdzie mieszkała rodzina został spalony. Przenieśli się na Twardą do rodziny, a po spaleniu się również tego domu, na Ząbkowską róg Kresowej. W getcie mieszkali na Pawiej róg Okopowej, w jednopokojowym mieszkaniu w 8 osób. Chana, tak jak matka wychodzi z getta różnymi sposobami aby przynieść do domu jakieś jedzenie. Po śmierci brata i rodziców, Chana z młodszym bratem Joskiem jadą do getta w Otwocku, stamtąd wożą chleb do Warszawy i pewnego dnia, kiedy wracają do Otwocka widzą całe getto czekające na transport do Treblinki. Jadą z Joskiem do Mińska Mazowieckiego, tam się rozdzielają, już nigdy Chana nie odnajdzie brata. Z Mińska również jeździ do Warszawy i historia się powtarza. Kiedy wraca do Mińska, całe getto jest ładowane do transportu. Wraca do Warszawy, idzie na Pragę. Tam mieszkają przedwojenni znajomi mamy z bazarku. Nikt nie przyjmuje Chany na stałe ani na noc, ale dają jej jedzenie, możliwość umycia się itp. M.in. dawna koleżanka mamy, Janina Przyjemska, właścicielka bazarku pani Dudnikow. Chodziła też do Synagogi na Tłomackie, gdzie robiono licytację mebli przywożonych z getta i dostawała od ludzi niewielkie pieniądze. Przyjemscy wysyłają ją Groszówki koło Otwocka, do Felicji Kowalskiej. Po pewnym czasie, kiedy jej obecność zaczęła wzbudzać podejrzenia, namówili ją na wyjazd na roboty do Niemiec, na miejsce kuzynki, która dostała wezwanie. W maju 1943 r. Chana pojechała do Niemiec jako Józefa Deptuła. Pracowała w hotelu, fabryce później w szpitalu dla żołnierzy. Wraca w czerwcu 1945 r. Po wojnie zamieszkała w Szczecinie.

  • Poles operations, help
  • children, one-off help, housing assistence , outside of Warsaw, sent to work in Germany, acquaintances