Given name: Julia Family name: Biederman-Orzechowska

  • NO
  • Female
  • Julia
  • Biederman-Orzechowska
  • 1906-00-00
  • Lwów
  • Yes
  • From Warsaw
  • Midtown
  • ul.Twarda 16
  • Otwock, Żoliborz, ul. Wilcza,
  • Jewish
  • secondary
  • basement, in an apartment
  • lack
  • delation/denunciation, other danger, on a street, recognition, blackmail/"szmalcowanie" ending on police station, in an apartment
  • Julia Biederman-Orzechowska, ur. w 1906r. We Lwowie, pielęgniarka, żona i matka siedmioletniej córki, mieszkała przed wojną w Warszawie na ul. Twardej 16. Wojna zastała całą rodzinę w Otwocku. Posiadała paszport austriacki na nazwisko Józefa Korner, dobrze mówiła po niemiecku, po swoim kilkuletnim pobycie w Wiedniu, udawała więc wiedenkę z mężem Żydem i chodziła bez opaski. Zajmowała się handlem i często jeździła do Warszawy. Pomimo swojego paszportu była często zatrzymywana do kontroli, ale zawsze wybroniła się dzięki swojemu paszportowi. Po śmierci męża i utworzeniu getta otwockiego, przeniosła się do niego. W czasie likwidacji getta przebywała chwilowo poza nim, a córką była u znajomych Polaków. Po likwidacji getta oddała córkę do klasztoru, a sama przeniosła się do Warszawy. Dostała pracę w Forcie Bema w fabryce amunicji i masek gazowych, mieszkała na Żoliborzu. Przełożona w fabryce rozpoznała ją jako Żydówkę i została ostrzeżona, aby się więcej nie pokazywała w pracy. Po jakimś czasie Niemcy otoczyli dom, w którym mieszkała. Uciekła do sąsiadki p. Anieli, młodej kobiety, modniarki z rocznym dzieckiem. Ta położyła ją do łóżka i oznajmiła Niemcom, że to ciężko chora i nie doszło do rewizji. Po tym wydarzeniu Julia doznała silnego wstrząsu i rozchorowała się, w gorączce zaczęła mówić po żydowsku. Opuściła dom p. Anieli i udała się na ul. Wilczą do pań Czerwińskiej i Szafrańskiej, które dały jej pieniądze, ale nie pozwoliły zostać na noc. Poszła do znajomej praczki, do której zanosiła pranie Niemców z Fortu Bema. Tam mieszkała przez 3 dni, dochodząc do siebie zdrowotnie. Po opuszczeniu mieszkania praczki spotkała na ulicy Niemkę Klarę Klein i Niemca, którzy pracowali z nią w Forcie Bema. Niemka wiedząc o pochodzeniu Julii, zaproponowała jej pracę u siebie jako gospodyni, dała zaświadczenie o pracy. Pracowała tam dwa lata. Trzykrotnie w czasie łapanki była zabierana na policję, zawsze wybroniła ja Klara Klein. Niemka zmuszała ją do chodzenia do kościoła dwa razy dziennie aby odwrócić uwagę sąsiadów Polaków. Kilka dni przed Powstaniem Warszawskim Klara Klein została skoszarowana w Forcie Bema, a Julia musiała radzić sobie sama. Ukryła się w piwnicy z Polakami, którzy myśleli, że jest Niemką i źle ją traktowali, a ona bała przyznać się, że jest Żydówką, więc cztery razy zabierały ją patrole (nie pisze jakie). Dopiero świadectwo p. Czerwińskiej, że jest Żydówką zapewniło jej spokój. Po powstaniu wysłano ją do Niemiec.

  • Ghetto Uprising, Warsaw Uprising, before Ghetto
  • denunciation , Germans operations, Poles operations, Ghetto liquidation, housing, work
  • illness, children, Gestapo/gendarmerie, commerce, stranger, Polish Police, individual help , one-off help, housing assistence , material help , outside of Warsaw, work, blackmailer/ "szmalcownik", with Aryan documents , acquaintances