Given name: Joanna Family name: Berens- Tomczyńska

  • NO
  • Female
  • Joanna
  • Berens- Tomczyńska
  • Glas
  • 1939-11-01
  • Baranowicze
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Senatorska 4 lub 8 - mieszkanie rodziców
  • Baranowicze; Warszawa getto; Warszawa ul. Szustra; Kraków; Łódź;
  • Jewish
  • good
  • in an apartment
  • W sierpniu 1939 r. lekarz pulmonolog Benedykt Glas został zmobilizowany i wysłany do Baranowicz, gdzie był dyrektorem szpitala wojskowego w Nowojelni. Za doktorem pojechała cała rodzina żony Ireny (Ruth): ojciec, bracia Julian, Tadeusz i Aleksander z żoną. Tam urodziła się Joanna w listopadzie 1939 r.. Dziadek, Edward Efrem Berenstein, właściciel fabryki mydła i kosmetyków na Okopowej 15, postanowił wracać do Warszawy, aby chronić fabrykę. Wracają z nim dwaj synowie Julian i Tadeusz. W czerwcu 1941 r. Niemcy rozstrzelali lekarzy ze szpitala w Nowojelni, w tym dra Benedykta Glasa. Matka Joanny próbuje zdobyć aryjskie dokumenty dla siebie, swojej matki i córki. Człowiek, który jej to załatwiał, wydaje ją Niemcom. Zostaje aresztowana i powieszona publicznie w grudniu 1941 r., wkrótce umiera też babcia Maria Berenstein. Joasia zostaje sama. Opiekują się nią pracownicy dziadka, którzy znajdowali się w Baranowiczach, zawiadamiają rodzinę w Warszawie. W początku 1942 r. rodzina opłaca przywiezienie Joasi do Warszawy, do getta. Mieszkają razem: Joasia, dziadek Berenstein, jego syn Tadeusz i drugi syn Julian z żoną Jadwigą. Na początku 1943 r. Jadwiga Berenstein wyprowadza trzyletnią Joasię z getta, razem z placówką kobiet. Przekazuje ją Marii Konarek-Korskiej, aktorce, Żydówce mieszkającej oficjalnie po stronie aryjskiej, dawnej bliskiej znajomej dr Glasa. Maria zabiera Joasię na ul. Szustra, do swojego mieszkania. Znajomym mówi, że to jest nieślubna córka jej syna, który zginął w obozie. W mieszkaniu są dwa spaniele, towarzysze zabaw Joasi. Razem mieszkają do czasu wysiedlenia po powstaniu warszawskim. Maria i Joasia trafiają do Pruszkowa, a stamtąd do Krakowa. W Krakowie Joasia dni spędza w klasztorze, a na noc wraca do Marii. Po wojnie, w 1946 r. zabierają ją, Jadwiga i Julian Berensteinowie, teraz noszący nazwisko Berens. Po maturze Joanna wyjeżdża do Łodzi, gdzie kończy studia. Dorosła Joanna Berens-Tomczyńska utrzymuje kontakt ze swoją wojenną opiekunką i opiekuję się nią do śmierci Marii.

  • Ghetto Uprising, Warsaw Uprising, deportation
  • housing, help
  • stranger, long-lasting help, housing assistence , help from Jews