Given name: Janina Family name: Najman, I voto Bukiet

  • NO
  • Female
  • Janina
  • Najman, I voto Bukiet
  • Maschler
  • Janina Janowska
  • 1911-03-24
  • Będzin
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Łódź ul. Gdańska 76
  • Warszawa ul. Skorupki; Chłodna 20; Nowolipki 27;
  • Jewish
  • good
  • higher
  • in an apartment
  • valuables
  • Córka Markusa Mosze Maschlera, właściciela sklepu w Łodzi, i Lioli z domu Cukierman. Miała młodszą siostrę Aleksandrę (Ola), młodszą o 15 miesięcy. Maturę zdała w 1928 r. i wyjechała na studia do Krakowa. Ukończyła Państwowy Instytut Sztuk Zdobniczych, specjalność tekstylną. W 1935 r. wyszła za mąż za Zdzisława Bukieta. Po wybuchu wojny jeden pokój zajął Niemiec. Kiedy zaczęto tworzyć getto łódzkie, wyjechała w marcu 1940 r. z mężem, rodzicami i teściami do Warszawy. Wynajęli mieszkanie. Później przeprowadzili się do getta, na Chłodną, kiedy zlikwidowano małe getto, zamieszkali na Nowolipkach 27. Pomagała matce w produkcji pasków i przypinek z celofanu, które sprzedawała po aryjskiej stronie ich znajoma. Kiedy skończył się celofan, znajoma, Zofia Breskit, poleciła im zakup stynek, które przyrządzała w sosie pomidorowym. Maschlerowie z córką zaczęli kupować stynki, sos pomidorowy i gotować danie na dużą skalę. Najpierw sprzedawali je tylko w sklepie w tym samym domu, a później już na terenie obu gett. Trwało to kilka miesięcy, jak długo można było zdobywać stynki. Mąż Janiny pracował w tym czasie w gminie żydowskiej. Zaczęli się przenosić do różnych mieszkań, w miarę zmniejszania getta, mieszkali na Zamenhofa, na Pawiej. W sierpniu 1942 r. Janina ostatni raz widziała matkę. W 1943 r. w kolejnej akcji wysiedleńczej, chowała się z mężem w piwnicy. Wtedy, spotkani w getcie łódzcy sąsiedzi z ul. Gdańskiej, bracia Rudniańscy zaproponowali żeby razem uciekać z getta. Dzięki znajomościom z Adamem Najmanem, a jego znajomości z polskim policjantem, Kazimierzem Dobrodziejem, kupili, na nazwisko policjanta dom w Piastowie. Miało w nim zamieszkać jedenaścioro Żydów. Bukietowie dali połowę pieniędzy na dom, po sprzedaży dwóch brylantów z broszki Celi Bukiet, która już nie żyła. Dobrodziej wyprowadzał z getta codziennie, z placówkami, po jednej, dwie osoby. Janina wyszła 20.03.1943 r. Zdzisław przyrzekł jej, że będzie na jej urodzinach za cztery dni, nie wyszedł z getta. Jedyna miała aryjską kenkartę na fałszywe nazwisko, czasami wychodziła, żeby załatwiać różne sprawy. Przez pierwsze pół roku zaopatrywał ich w żywność Dobrodziej, a potem zniknął. Mieszkańcy wybudowali schron pod podłogą. Janina wyniosła z getta mały warsztacik tkacki i robili na nim szaliki, które zaczęła sprzedawać. W domu w Piastowie Janina mieszkała do wyzwolenia. Przez radio, które przyniósł jeden z mieszkańców domu, usłyszała, że jej kuzyn, Henryk Maschler szuka rodziny. Po wyzwoleniu pojechała wozem strażackim do Łodzi, razem z Adamem Najmanem. Dozorca domu pomógł jej wejść do dawnego mieszkania i odzyskać część mebli i obrazów.

  • Ghetto Uprising, Warsaw Uprising, in the Ghetto, deportation
  • housing, help
  • contacts with other Jews , housing assistence