Julian i Hanna Datynerowie, Henryk Finkelstein...

  • NO
  • Julian i Hanna Datynerowie, Henryk Finkelstein z przyjaciółką i Futerfasowie: matka i syn ukrywali się w mieszkaniu Tytusa Przybyszewskiego. Zbudowano specjalną kryjówkę, gdzie Żydzi przebywali cały dzień – wychodzili tylko nocami. Była to służbówka przy kuchni. Drzwi między nimi zamurowano, a do środka można było się dostać tylko przez otwór za szafką apteczną, w której stały zakurzone butelki z łacińskimi nazwami. W pomaganiu brały udział także żona Tytusa i jej siostra, upośledzona umysłowo. Dalsza rodzina Przybyszewskich nie wiedziała nic o tym, że ukrywają ludzi. Robili to bezinteresownie, Żydzi opłacali tylko żywność. Pewnej niedzieli w czerwcu 1943 r. wszyscy mieszkańcy domu siedzieli przy obiedzie w pokoju Przybyszewskich, gdy ktoś zaczął dobijać się do drzwi. Żydzi uciekli do służbówki. Do mieszkania weszli dwaj polscy agenci Kripo. Szukali Żydów – będąc na zabawie w mieszkaniu naprzeciwko zobaczyli obcych ludzi u Przybyszewskich. Gdy pani Przybyszewska powiedziała, że nie ma tu Żydów, agent uderzył ją w twarz. Agenci przetrząsnęli dokładnie mieszkanie, ale skrytki nie znaleźli. Wyszli, grożąc, że wrócą. Przybyszewska zaczęła błagać Żydów, by odeszli, ci jednak ją przekonali, by pozwoliła im zostać, obiecując większą ostrożność.

  • 1943-03-00
  • 1943-06-00
  • Poles operations, collaboration, housing, help
  • hosts, long-lasting help
  • Relacja dotyczy głównie pobytu Juliana Datynera-Daszewskiego na Pawiaku i przygotowań 10 więźniów do spektakularnej ucieczki. Fakty te zostały opisane w książkach:
    Leon Wanat, „Za murami Pawiaka” Warszawa 1960.
    Marek Turkow, „Di finstere nacht in Pawiak“, Buenos Aires 1948.

  • 2-5, 19-23
  • Related people:

    • Futerfasowa Nieznane

      Ukrywała się wraz z synem na Grzybowskiej 16 u Tytusa Przybyszewskiego. Po wykryciu kryjówki aresztowana, uwięziona...

    • Futerfas Nieznane

      7-latek, ukrywał się wraz z matką na Grzybowskiej 16 u Tytusa Przybyszewskiego. Po wykryciu kryjówki aresztowany, uw...

    • Przybyszewska Nieznane

      Żona Tytusa Przybyszewskiego, ukrywała bezinteresownie 6 Żydów. Po wykryciu kryjówki na Grzybowskiej 16 aresztowana,...

    • Nieznane (siostra Przybyszewskiej)

      Starsza siostra Przybyszewskiej, umysłowo niedorozwinięta, mieszkała z siostrą i szwagrem, aresztowana 27 lipca 1943...

    • Nieznane (agent Kripo I)

      Agent Kripo, dzięki przypadkowi odkrył obecność Żydów w mieszkaniu Tytusa Przybyszewskiego, w czasie nieudanych posz...

    • Nieznane (agent Kripo II)

      Agent Kripo, dzięki przypadkowi odkrył obecność Żydów w mieszkaniu Tytusa Przybyszewskiego, przeprowadził rewizję (n...

    • Datyner (Daszewski) Julian

      Syn Adama Datynera i Flory z domu Alleman, brat Róży i Henryka, którzy zginęli w Treblince. Socjalista, z kontaktami...

    • Datyner Hanna

      Żona Juliana Datynera-Daszewskiego, ukrywała się u Tytusa Przybyszewskiego w lutym 1943 i ponownie od końca marca do...

    • Finkelstein Henryk

      Ok. 55 lat, były właściciel antykwariatu przy ul. Sienkiewicza 6, żonaty. Ukrywał się u Tytusa Przybyszewskiego na G...

    • Nieznane (przyjaciółka Finkelsteina)

      Córka właścicieli hurtowni aptecznej na Orlej. Przyjaciółka Henryka Finkelsteina, ukrywała się razem z nim i 4 innyc...

    • Przybyszewski Tytus

      Ok. 50 lat, były rotmistrz ułanów, uczestnik szarży pod Rokitnem w czasie I wojny światowej, żonaty, w 1943 r. miesz...

    Related places:

    • Grzybowska 16

      Mieszkanie Tytusa Przybyszewskiego, miejsce ukrycia Juliana Datynera-Daszewskiego, jego żony Hanny, Henryka Finkelst...